به تازگی شواهد جدیدی به نفع این توصیه قدیمی پزشکان به دست آمده که نشان میدهد استفاده از این وسیله، میتواند علاوه بر خطرات و زیانهای قبلی، احتمال ابتلای شیرخوار به عفونتهای گوش را نیز افزایش دهد.
به گزارش بیبیسی، در این مطالعه که توسط محققان مرکز پزشکی اوترخت هلند انجام شده، مشخص شده کودکانی که از پستانک استفاده میکنند، تا 90 درصد بیشتر از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به عفونتهای مکرر گوش میانی هستند.
پیش از این بیشتر پزشکان بهطور شهودی اعتقاد داشتند که استفاده از پستانک، ممکن است راه ورودی برای انواع باکتریهایی باشد که باعث عفونت گوش میشود، اما شواهد پژوهشی در این باره وجود نداشت تا اینکه این مطالعه جدید انجام شد.
در این مطالعه حدود 500 کودک زیر 4 سال، برای مدت 5 سال از لحاظ ابتلا به عفونت گوش میانی بررسی و پیگیری شدند و محققان از مقایسه گروهی از آنان که عادت به مکیدن پستانک داشتند، با آنها که این عادت را نداشتند، به این نتیجه رسیدند که این برداشت شهودی پزشکان صحیح است و یکی از دلایل عفونتهای مکرر گوش میانی-عفونتهایی که اغلب پاسخ خوبی به درمان نمیدهند- مکیدن پستانک است.
از آنجا که حلق و گوش، به هم مرتبط هستند، دهان، راه خوبی برای ورود باکتریها محسوب میشود. ضمن اینکه اولین نوبت عفونت، باعث حساس شدن مجاری و بدن کودک به آن باکتری خاص شده و دورههای بعدی عفونت را بهدنبال دارد.
درمان عفونت گوش میانی معمولا پرهزینه است و عوارض خاص خود را دارد، به همین دلیل، تکیه اصلی روی پیشگیری از این عفونت است.
از اینرو، بهنظر میرسد اگر شیرخواری همزمان هم پستانک میمکد و هم بهطور مکرر دچار عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا، میشود، بهتر است به والدین او توصیه کرد او را از پستانک بگیرند. نتایج این مطالعه، در آخرین شماره نشریه «پزشکی خانواده» منتشر شده است.
همانطور که اشاره شد، پیش از این نیز پزشکان با استفاده از پستانک مخالف بودند. علاوه بر عفونت گوش، بهنظر میرسد استفاده از پستانک میتواند راه خوبی برای ورود عفونتهای گوارشی نیز باشد.
هر قدر هم که والدین مراقب تمیزی و شستوشوی پستانک باشند، بازهم کودک دائم آن را از دهان خود بیرون میاندازد و شاید اگر بررسی دقیقی روی پستانکها انجام گیرد، مشخص شود که چه تعداد زیادی از انواع میکروبها روی آن رفتوآمد دارند.
اما غیر از عفونت، پستانکها یک مشکل دیگر هم دارند و آن اینکه درست مثل شیشه، بهدلیل شکل ویژه و سهلالوصول خود، از تمایل شیرخوار به مکیدن سینه مادر کم میکنند.
این موضوع، بهویژه در ماههای اول زندگی کودک- که شیر مادر تنها منبع غذایی او محسوب میشود- بسیار حساس و مهم است.
کودک، به شکل شیشه و پستانک عادت میکند و دیگر تلاشی برای سازگار کردن خود با شکل سر سینه مادر نمیکند و این باعث میشود تلاش مؤثری برای مکیدن سینه مادر انجام ندهد و نسبت به آن بیحوصله شود؛
کم و بد مکیدن سینه مادر همان و سیر نشدن شیرخوار همان. به این ترتیب کودک کمحوصلهتر شده و بیشتر بیقراری میکند و همین باعث شکست فرایند تغذیه او با شیر مادر میشود.
پس با این حساب بد نیست که دست از گولزدن کودک با گولزنک برداریم و راه کمخطرتری برای آرام کردن او انتخاب کنیم؟!